Biga Ticaret ve Sanayi Odası (Biga TSO) Başkanı Şadan Doğan’ın daveti üzerine, yaklaşık bir yıldır dünyası etkisi altına alan Korona virüsün ekonomik etkilerinden en çok mağdur olan sektör temsilcilerinin katılımıyla 12 Ocak Salı günü saat 14.00’te Biga Ticaret ve Sanayi Odası’nda istişare toplantısı düzenlendi.
Covid-19’dan olumsuz yönde en çok etkilenen ve ağırlık olarak Biga TSO 9’ncu Meslek Grubu (Konaklama, Lokanta, Finans, Sigorta ve Diğer Hizmetler)’nda yer alan ev dışı tüketim (yeme-içme sektörü) / kafeterya ve restoran işletmelerinin güncel sorunlarını ve taleplerini görüşmek amacıyla düzenlenen toplantıda Ekonomik İstikrar Kalkanı tedbirleri kapsamında bugüne kadar hayata geçirilen düzenlemeler ile ortaya çıkan yeni durumlar ve önümüzdeki dönemde de sektörü bekleyen muhtemel tehlikeler ve alınması gereken tedbirler görüşüldü.
Biga TSO Başkanı Şadan Doğan toplantının başında yaptığı konuşmasında; “Covid-19 sürecinden en çok sizler etkilendiniz. Sizlerin bu süreçte yaşamış olduğunuz ekonomik sorunları başından beri ilgili yerlere ilettik, çözüm noktasında adımlar attık.
Korona virüs salgınının hemen başlangıcında pandeminin ekonomik etkilerini çatı kuruluşumuz olan Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) başkanımıza, milletvekillerimize iletmeye / aktarmaya başladık ve ortaya çıkan olumsuzlukların çözümünde ilgili Bakanlıklar, kurum ve kuruluşlar nezdinde çözüm odaklı girişimlerinin bir an önce başlatılması için sürekli görüşmelerde bulunduk.
Pandemi tedbirleri kapsamında kapanan veya ciddi ciro kaybı yaşayan işletmelerimizin ilave desteklere ihtiyaç olduğunu zaman zaman yapılan toplantılarda ve yazdığımız yazılarla ilgili kişi ve kurumlara ilettik. Bu işletmelere kira vb. giderleri için doğrudan destek verilmesi gerektiğini belirttik. Vergi, sigorta primi ve kredi geri ödemelerinin ertelenmesinin hayati öneme sahip olduğunu dile getirdik.
Covid-19 salgınının Çin’de ilk görülmesinin üzerinden bir yılı aşkın bir süre geçti. 2020 yılı Mart ayında ülkemizde başlayan sürecin en yüksek seyrettiği bir dönemden geçiyoruz. Dalgalı ekonomik seyir devam ederken birçok sektör de ciddi bir şekilde etkileniyor. Ancak Türk iş dünyası şartlar ne olursa olsun çalışıyor, üretiyor, hizmet ediyor ve var olanın üzerine yenisini ekliyor.
Çeşitli borçların yapılandırılması ile piyasalar bir nebze rahat nefes almış oldu. İş dünyası olarak elbette daha fazlasını bekliyoruz. Ulusal anlamda, 2021 ve sonraki yıllarda güçlü bir büyümenin sağlanmasında, yapısal reformların uygulanabilirliği, uzun vadeli ekonomik istikrar yönünden önemli olacaktır. Cari açığın düşürülmesini sağlayacak önlemler bekliyoruz. Ülke olarak tükettiğimizden fazlasını üretmeliyiz. Bireyler olarak da ihtiyaçtan fazla tüketmemeyi ve tasarruf etmeyi hatırlamalıyız.
Kafe Ve Restoranlara Yönelik Tedbir Kararları Gözden Geçirilmeli
Son yayınlanan genelgeye göre kafe restoran gibi işletmelerimiz paket servis hizmeti ile çalışmaya başladı. Ancak alışveriş merkezi (AVM’ler) ve diğer tüm mağazalar faaliyetlerini yürütmeye devam ediyor.
Elbette her zaman dile getirdiğimiz gibi insan sağlığı her şeyden önemlidir. Fakat alınan tedbirlerin tek başına yeterli olmadığı görülüyor. Bu uygulama hizmet sektörünün önemli bir parçası olan kafe restoran işletmelerini oldukça olumsuz etkiledi. Hem sağladığı istihdam, hem ekonomiye katkısı düşünüldüğünde sürecin devam etmesi halinde binlerce kişinin işsiz kalacağı ve işletmelerin de tek tek kapatılacağı görünüyor. Bu sektörümüze ve mağdur olan tüm sektörlerimize ciddi devlet destekleri verilmesi gerektiğini düşünüyorum. Pandeminin ilk döneminde verilen krediler bu döneme ertelenmişti, üyelerimizden bu kredi ödeme vadelerinin uzatılması, tekrar ertelenmesi talepleri de gelmektedir. Ticaret erbabının desteklenmeye ihtiyacı olduğu aşikârdır.
Salgın hastalığın ülkemizde etkilerini hissettirmeye başladığı ilk andan bugüne dek ‘Ekonomik İstikrar Kalkanı’ başlığı ile duyurulan finansman olanakları, indirimler ve ertelemeler için öngörülen süre dolmuş, bu süreçte olanaklardan faydalanan sektör temsilcilerinin kullandıkları kredilerin ve/veya ertelenen ödemelerinin geri ödeme dönemleri gelmiş fakat alınan tedbirlere karşın hastalığın seyrinde bir değişiklik olmaması hatta son dönemde tırmanışa geçmesi nedeniyle bu sektörlerde yaşanan ciro kaybının artarak sürdüğü ve alınan desteklerin ve uygulanan ertelemelerin geri ödenmesine imkân bulunmadığı hatta halen ilave desteğe ihtiyaç duydukları gözlemlenmiştir dedi.’’
Biga TSO Meclis Üyesi ve kafeterya-restoran işletmecisi Serdar Seçilen söz aldı ve ev dışı tüketim / yeme-içme sektörünün ülkemizde 2 milyon kişiye doğrudan, 5 milyon kişiyi de dolaylı olarak istihdam ettiğini, en fazla geç nüfusun çalıştığı sektör olduğunu, yıllık 120 milyar TL cirosuyla GSYH’nin % 2,5’ini oluşturduğunu belirtti.
Seçilen, konuşmasının devamında sektörün yaşamış olduğu güncel sorunları ve çözüm önerilerini şöyle sıraladı:
KİRA ÖDEMELERİ İLE ALAKALI KİRACI İLE MAL SAHİBİ ANLAŞMAZLIKLARININ ÖNÜNE GEÇMEK ADINA
KAMU KİRALAMALARINA ÇIKARILAN GENELGE GİBİ ÖZEL SEKTÖR KİRALAMALARINA GENELGE ÇIKARTILMASI
GERÇEK KİŞİ TACİR, ESNAF VE SANATKARLARA SAĞLANAN KİRA DESTEĞİNİN ŞİRKETLERE DE SAĞLANMASI
KAPALI KALAN DÖNEM KİRALARININ AÇILIŞTAN SONRA ÖDENMESİ
BELİRLİ BİR İNDİRİM ORANI İLE KİRA ALINMASI (ÖRNEĞİN % 50)
KİRA TUTARLARI KADAR 1 YIL ÖDEMESİZ DÜŞÜK FAİZLİ KREDİ DESTEĞİ
ASGARİ ÜCRETE GELEN % 21,50 ZAM İLE BİRLİKTE SGK ÖDEMELERİNDE AYNI ORANDA CİDDİ BİR ARTIŞ SÖZ KONUSU OLDU. SEKTÖRÜN AÇILDIKTAN SONRA CİROLARINDA % 52 KAYIP OLACAĞI ÖNGÖRÜLMEKTE OLUP, SGK PRİM ÖDEMELERİNDE İŞVERENLERİ DESTEKLEYECEK ÖNLEMLERİN ALINMASI GEREKMEKTEDİR.
SGK PRİM DESTEKLERİ 1 YIL ÖDEMESİZ
SEKTÖRE ÖZEL KÇÖ 1 YIL UZATILMASI
İŞSİZLİK ÖDENEKLERİNİN 1 YIL UZATILMASI
PANDEMİ İLE BİRLİKTE İŞYERİ KİRA KDV VE STOPAJLARINDA UYGULAMAYA KONULAN KDV % 8 VE STOPAJ % 10 İNDİRİMLERİ FAALİYETLERİMİZ SONLANDIRILDIĞINDAN DOLAYI SEKTÖRE YETERİNCE FAYDA SAĞLAMAMIŞTIR.
KİRALARDA KDV % 0 OLMASI 1 YIL UZATILMASI
KİRALARDA STOPAJ % 0 OLMASI 1 YIL UZATILMASI
İŞLETME SAHİPLERİ NAKİT AKIŞLARININ TAMAMEN KESİLMESİNDEN KAYNAKLANAN CİDDİ FİNANSAL RİSKLERLE KARŞI KARŞIYA KALMAKTADIR.
KREDİLERİN SEKTÖRE ÖZEL DÜŞÜK FAİZLE MİNİMUM 1 YIL ERTELENMESİ
KREDİ TAKİP SÜRESİNİN MİNİMUM 1 YIL DAHA UZATILMASI
YEME-İÇME SEKTÖRÜ İŞLETME SAHİPLERİ ÖZELLİKLE 2018 YILINDA GERÇEKLEŞEN KRİZ İLE BİRLİKTE CİRO VE KÂRLILIK ANLAMINDA CİDDİ SIKINTILAR YAŞAMAKTAYDI. ÖZELLİKLE 2020 YILI PANDEMİ ETKİSİYLE BİRLİKTE KAPANAN İŞLETME SAHİPLERİ TAM ANLAMIYLA FİNANSAL KRİZ YAŞAMAKTADIR.
SEKTÖRE ÖZEL NEFES KREDİSİ BENZERİ DÜŞÜK FAİZLİ ÖDEMESİZ DÖNEMLİ KREDİ PAKETİNİN ÇIKARTILMASI ACİL ÖNEM ARZ ETMEKTEDİR.
ESNAF VE SANATKÂRLAR KREDİ KEFALET KOOPERATİFLERİ ARACILIĞIYLA ESNAF VE SANATKÂRLARA KULLANDIRILAN KREDİYE BENZER BİR KREDİ SİSTEMİNİN TİCARET VE SANAYİ ODASINA KAYITLI ÜYELERE DE DEVAMLI NİTELİKTE KREDİ SAĞLANMASI SORUNU KALICI OLARAK ÇÖZECEKTİR.
UNUTULMAMALIDIR Kİ GEÇİMİNİ SADECE BU SEKTÖRDEN SAĞLAYAN BİNLERCE İŞVEREN BULUNMAKTADIR.