ÇOMÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi, Covid-19 pandemisi sürecinde en ön safta mücadele eden sağlık çalışanları ile Covid-19 şüpheli/tanılı hastaların değerlendirme, tanı takip ve tedavisini büyük bir özveriyle sürdürmektedir.
Bölgenin önemli üniversite hastanelerinden olan ÇOMÜ Hastanesinin, Çanakkale’de Pandemi Hastanesi olarak belirlenmesinin ardından hastanenin tümünün hızla, özellik arz eden bu duruma uygun şekilde yeniden yapılanması sağlanmış ve bölgeye hizmet sunmaya başlamıştır. ÇOMÜ Hastanesindeki çalışmaları, Hastane Başhekimi Prof. Dr. Okhan Akdur detaylarıyla aktardı.
Covid-19 pandemisi için ÇOMÜ Hastanesinde nasıl bir alt yapı çalışması gerçekleştirildi? Korona virüs sürecinin en başından ve sonrasında ilan edilen pandemiden itibaren nasıl bir yol izlendi?
Hastanemizdeki Covid-19 pandemi hazırlıkları, ülkemizdeki ilk vakanın görüldüğü 11 Mart 2020 tarihinden önce başladı. Şubat ayı başında Enfeksiyon Kontrol Komitesi ile birlikte bu hastalığın olası süreci değerlendirilerek, hastaların değerlendirme, takip ve tedavilerinin yapılacağı hastane içerisindeki alanlar belirlendi. Bu alanlarda nasıl bir altyapı gerektiği, hastaların nasıl bir yol izleyecekleri planlandı, hazırlıklar başlatıldı. Şüpheli olguların diğer hastalardan izole bir şekilde değerlendirilme ve takip süreci başlatıldı. Sağlık Bakanlığının bilgisi kapsamında bu süreçte acil olmayan ameliyatlar ve tıbbi işlemlere son verildi. Yine acil ihtiyaç duyulan ve ileride ihtiyaç duyulabilecek olan her türlü sarf ve demirbaş malzeme kalemleri belirlenerek bütçe doğrultusunda temin yoluna gidildi.
İl Sağlık Müdürlüğü’nün koordinasyonu ile Hastanemizin 23 Mart 2020 tarihinde A Blok, 26 Mart 2020 tarihinde B Blok “Pandemi” hastanesi olarak belirlenmesinin ardından tüm yataklı tedavi ünitelerimiz, yoğun bakımlar, acil servis Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulunca belirlenen rehber doğrultusunda bu hastalara hizmet vermek üzere hazırlandı.
Hastane bünyesinde alanında deneyimli öğretim üyelerinden ve hastane yönetiminden oluşturulan Covid-19 hastane komisyonunca hastalara sunulacak sağlık hizmeti ile ilgili tüm basamaklar yapılan toplantılar ile yeni ortaya çıkan ihtiyaçlarda göz önüne alınarak belirlendi. Bu doğrultuda;
1. Hastaların ilk başvurdukları Yetişkin Acil Servis alanı önünde hastaların bina içerisine girmeden, rehberde belirtilen şekilde değerlendirilebilecekleri olası vakaların içeriye alınabilecekleri 2 ayrı triaj bölgesi (çadırlar ile) oluşturuldu. Bu alanlara sağlık personeli görevlendirmeleri yapılarak eğitimleri verildi. Acil Servis içerisinde Covid-19 hasta bakım alanları, hastaların değerlendirilmesinde ihtiyaç duyulan tomografi ve röntgen üniteleri belirlendi. Böylece hastaların daha hızlı hizmet almaları ve tedavi programına geçilmesi kolaylaştırıldı. Tüm bu planlamalar Acil Tıp AD. Başkanlığı koordinasyonunda gerçekleştirildi.
Hastaların yataklı tedavi ünitelerindeki takip ve tedavilerinin 3 grupta yapılması planlandı. Buna uygun olarak Covid-19 yataklı üniteleri hazırlandı. Grup 1 ünitelerdeki sağlık hizmeti Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD. Öğr. Üyesi Doç. Dr. Alper Şener, grup 2 ünitelerdeki sağlık hizmeti Göğüs Hastalıkları AD. Öğr. Üyesi Prof. Dr. Nihal Arzu Mirici ve grup 3 ünitelerdeki sağlık hizmeti Anesteziyoloji ve Reanimasyon AD. Öğr. Üyesi Doç. Dr. Mesut Erbaş koordinasyonunda ilgili öğretim üyeleri ve araştırma görevlisi hekimler ile sunulmaya başlandı. Sağlık hizmeti sunacak hekim, hemşire, güvenlik görevlisi, hasta bakıcı, temizlik görevlisi ve diğer personel görevlendirmeleri yapılarak görev tanımları belirlendi. Öğretim üyeleri, uzmanlık öğrencisi doktorlar, hemşireler ve sağlık personelinin her üç alanda da vardiyalı çalışma ve nöbet planlamaları yapıldı. Bu şekilde gerçekleştirilen multidisipliner çalışma ortamı, hastalarda hızlı tanı, takip ve tedavi imkânı sağlamış oldu.
Çocuk hastalar için Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD. Öğr. Üyesi Doç. Dr. Hakan Aylanç koordinatörlüğünde Çocuk Acil birimi ile yataklı servisler ve yoğun bakımlarda benzer düzenlemeler yapılarak hastanemiz B blok çocuk hastalarımıza hazırlandı.
2. Pandemi esnasında daha fazla ihtiyaç duyulan sağlık, temizlik ve güvenlik personellerinin sağlanması için Çanakkale Valiliği, İl Sağlık Müdürlüğü, Rektörlüğümüz ile görüşüldü ve personel takviyesi sağlandı.
3. Hastane ortamında çalışan ve Covid-19 riskiyle karşılaşan personellerden ailesindeki kişileri korumak amacıyla evlerine gitmek istemeyen doktor, hemşire ve diğer sağlık çalışanlarımız için Çanakkale Öğretmenevi, Kepez Uygulama Oteli, Çanakkale Jandarma Özel Eğitim Merkez Komutanlığı Güzelyalı Tesislerinde ücretsiz konaklama, üç öğün sıcak yemek, sürekli kahve, çay servisi ve çamaşır hizmetleri verilmeye başlandı. Bu hizmetlerin takip ve planlanmasını gerçekleştirmek üzere gerekli görevlendirmeler yapıldı.
4. Pandemi süresince Sağlık Bakanlığımız, İl Sağlık Müdürlüğümüz kişisel koruyucu ekipman (maske, koruyucu önlük, antiseptik ve dezenfektan vs) konusunda gerekli koordinasyon ve planlamaları yapmaktadır. Bunun yanı sıra Başhekimliğimizce de diğer kurum ve kuruluşlardan da bu ekipmanların teminine devam etmektedir.
5. Mikrobiyoloji Laboratuvarımız Öğretim Üyemiz Prof. Dr. Alper Akçalı koordinasyonunda Covid-19 testlerinin (PCR) yapılabilmesi için Rektörlüğümüzün de katkılarıyla gerekli çalışma ve düzenlemeler yapılmış, Sağlık Bakanlığınca da laboratuvarımızın yetkilendirmesi sağlanmıştır. Günde 350-400 örneğin çalışılabildiği merkezimizde Çanakkale ilindeki tüm örnekler çalışılarak aynı gün sonuç verilebilmektedir. Bu çalışma ile tanı alan hastaların erken tedavi ve izolasyonları sağlanarak salgın kontrolü için önemli avantajlar elde edildi.
6. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Coşkun Bakar ve uzmanlık öğrencileri tarafından oluşturulan bir ekip İl Sağlık Müdürlüğünün koordinasyonu ile alandaki filyasyon ve temaslı takiplerine başarı ile doğrudan katkı sunmaktadır.
7. Covid-19 olası/tanılı hastalarımızın yakınlarının bilgi alabilecekleri bir ünite oluşturularak hizmet vermeye başlandı.
8. Hastanemize başvuran, tedavi ve takibe alınan hastalarımızın olası temaslılarının takibinin, filyasyonun eksiksiz yapılabilmesine yönelik 12 kişiden oluşan ve 24 saat bu kayıtların güvenli şekilde tutulması ve Halk Sağlığı Yönetim Sistemine girilebilmesini takip eden surveyans birimi oluşturuldu. Bu birim ayrıca Sağlık Bakanlığına aktarılan verilerin kontrolünü de sağlamaya başladı.
9. Pandemi süresince hastanemize yapılan bağışların takip ve planlanması konusunda gerekli görevlendirmeler yapıldı. Çalışanlarımızın çalışma alanları içerisinde ihtiyaç duydukları yiyecek, içecek, su vs. temini ve dağıtımı diyetisyen kontrolünde gerçekleştirilmeye başlandı.
ÇOMÜ Hastanesi’nde çalışan hekimler ve sağlık çalışanları hakkında bilgi verir misiniz? Nasıl bir ekip, nasıl bir program dahilinde görev yapıyor? Sağlık çalışanlarımız kendilerini nasıl koruyor?
ÇOMÜ hastanemizde Covid-19 alanında çalışan tüm sağlık çalışanları, hastane yönetimi, Başhemşirelik, idari ve destek personelleri şu anda üstün bir sorumluluk ve hizmet anlayışı içerisinde görevlerini yürütmektedirler. Hastanemizde görev yapan tüm sağlık çalışanları, daha önce hiç olmadığı kadar motive, farklı birimlerden görevlendirilmiş olmalarına rağmen bir takım çalışması ruhu ile uyum içerisinde çalışmaktadırlar.
Bunun dışında alanda çalışan sağlık personelinin her türlü ihtiyacı başta Rektörlüğümüz olmak üzere, Başhekimliğimizce de yakından takip edilerek imkanlar ölçüsünde sağlandı.
Özellikle bu hastalık ve bağlı klinik durumların takibini ve tedavisini gerçekleştirebilecek Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji, Göğüs Hastalıkları, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dallarının öğretim üyeleri ve uzmanlık öğrencileri başta olmak üzere ihtiyaç duyulan birimlere diğer bölümlerin uzmanlık öğrencilerinin de görevlendirmeleri yapılarak sağlık hizmeti sunumu sağlandı.
Hemşirelerimizin görev aldıkları birimlerde çalışma düzenleri ve planlamaları Başhemşireliğimizce gerçekleştirildi. Diğer kurumlardan görevlendirilen hemşirelerimizin ve tüm hemşirelerimizin kişisel koruyucu ekipman ve hastaların bakımı konusunda gerekli eğitimler verildi.
Sağlık çalışanlarımızın en iyi şekilde koruyucu donanımlara sahip olduktan sonra hizmet alanlarına girmeleri sağlandı. Sağlık Bakanlığınca belirlenen standartlar çerçevesinde bu malzemelerin personele dağıtılması gerçekleştirilmektedir.
Malzeme yönünden her türlü desteğin sağlanmış olması ve gelen sağlık personeline bu desteğin sunulması oldukça önemlidir.
ÇOMÜ Hastanesi’nde oluşturulan Pandemi Servisi hakkında bilgi alabilir miyiz? Pandemi Servisi nasıl bir kapasiteyle hizmet veriyor?
Hastanemizdeki Covid-19 yataklı servislerinde optimal sayıda hekim, hemşire, temizlik görevlisi ve hasta bakıcılar büyük bir özveriyle çalışmalarını sürdürmektedir. Burada uygulanan başarılı tedavi ile taburcu edilen hastaların sayısı giderek artmaya başlamıştır. Bunun yanı sıra solunum cihazına bağlı hastalarımız da yoğun bakım ekibimizin özverili çalışması sonucu solunum cihazlarından ayrılarak sağlıklarına kavuşmaya başlamışlardır.
Vakalar nasıl belirleniyor? Tanı koyulmasının ardından nasıl bir süreç gelişiyor?
Covid-19 şüpheli hastalar ilk geldiklerinde önce 1. triaj alanında (1. çadırda) semptomları sorgulanıyor. Covid-19 uyumlu semptomu olan hastalar 2. triaj çadırında hekim tarafından tekrar değerlendirilip olası vaka tanımına uyuyorsa acil servise kabul ediliyor. Burada hikaye, fizik muayene, laboratuvar ve radyolojik incelemeler ile daha sonra tanı için örnek alımı gibi işlemler gerçekleştiriliyor. Sonuçlar sonrasında gerekli görülen hastalar enfeksiyon hastalıkları, göğüs hastalıkları ile konsülte edilerek yatırılarak tedavisi gereken hastalar yataklı ünitelere transfer ediliyor. Ayaktan takip ve tedavisi gereken hastalarımıza gerekli önerilerde bulunularak taburculuk işlemi gerçekleştiriliyor. Yataklı ünitelerde hastaların tansiyon, ateş, oksijen saturasyonu takipleri hemşirelerimizce yapılmaktadır. Her gün alınan kan numuneleri ile hastalar yakından izlenmektedir. İlaç tedavileri gereken durumlarda tedavi değişiklikleri Sağlık Bakanlığınca belirlenen rehber doğrultusunda gerçekleştirilmektedir. Yapılan günlük vizitlerde hastaların durumları öğretim üyeleri tarafından ayrıntılı olarak değerlendirilmektedir. Bu uygulamalar kısa sürede hastaların tedavi yanıtlarının olumlu sonuç vermesini sağlamaktadır.
Tüm bu planlamalar, sağlık çalışanlarımızın deneyimi ve özverili, uyumlu çalışmaları başarının temel anahtarı olacaktır.