Yeraltı Sularının Yüzde 93’ü Tahsis Edilmiş Kaçak Kuyuların Sayıları Bile Bilinmiyor

CHP Çanakkale Milletvekili Özgür Ceylan’ın soru önergesine Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli’den itiraf gibi cevap geldi. Özgür Ceylan’ın soru önergesine Tarım ve Orman Bakanı imzası ile verilen cevapta, son 10 yılda yapılan yer altı su tahsislerinin 2,5 kat artarak 3,66 milyar metreküpe ulaştığı açıklanırken, DSİ tarafından yapılan işletme tahsislerinin büyük bir kısmının şahıslara yapıldığı bildirildi.

CHP Çanakkale Milletvekili Özgür Ceylan’ın yer altı suları ile ilgili olarak verdiği soru önergesine, Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli imzası ile verilen cevapta, yer altı suları ile ilgili gerçekler açığa çıktı. Özgür Ceylan verilen cevapta, yer altı sularında son 10 yılda yapılan tahsislerin 2001 – 2010 yıllarına göre 2,5 kat artarak 3,66 milyar metreküpe çıktığı ve bu tahsislerin büyük bölümünün “Belgeli Şahıs Sulamalarına” yapıldığının açıklandığını bildirdi. Özgür Ceylan, Bakanlığın tahsislerin şahıslara yapılmasını; bireysel sulamalara rağbetin artması ve sulayıcı örgütlerinin başarısızlığı üstünden açıkladığını belirterek, “Son 10 yılda sulama kooperatiflerine yapılan tahsislerin azalması, enerji bedelleri başta olmak üzere ekonomik ve yönetimsel nedenlerden dolayı kooperatifleşmenin azalmasına bağlanmakta dedi.’’

Kuyulardaki Tüketim Kontrol Edilmiyor

CHP’li Özgür Ceylan, verilen cevapta belge verilmiş yer altı su kuyularında yeterli yapılanma olmadığından fiili tüketiminin kontrolünün birkaç havzadaki kısıtlı çalışmalar hariç yapılamadığının açıklandığını belirtirken, “Ayrıca fiili tüketimlerdeki sapmaların büyük bir kısmının belgesiz/kaçak kuyulardan kaynaklandığı bahane edilmiş” dedi. Özgür Ceylan, 2020 yılında sulamada kullanılan toplam kuyu sayısının 353 bin 933 adet olduğu bir milyon 577 bin 742 hektar alanın sulandığı yönünde bilgi verildiğini ifade ederken, “Soru önergemize verilen yanıtlar değerlendirildiğinde yer altı sularımızın büyük bir tehdit ve tehlike altında olduğu ortaya çıkmaktadır” dedi. Özgür Ceylan DSİ’nin nehir havzalarındaki toplam yer altı suyu besleniminin 23,03 milyar metreküp, yer altı suyu emniyetli işletme rezervinin ise 17,81 milyar metreküp olduğunu açıkladığını hatırlatırken, “Birçok havzamızdaki denetimsiz yer altı suyu tahsisleri işletme rezervlerine ve yer altı suyu beslenimine yaklaşmıştır. Özellikle belgeli şahıs sulamalarında alınan tahsisten daha fazla yapılacak çekimler, seviyenin hızla düşmesine ve su kalitesinin ve dolayısıyla da toprak kalitesinin bozulmasına neden olacaktır dedi.’’

Bunlar Kooperatifleri Gözden Çıkarmış

CHP Çanakkale Milletvekili Özgür Ceylan, Bakan Pakdemirli’nin yaptığı açıklamaya göre son yıllarda tahsislerin daha çok belgeli şahıs sulamalarına yöneldiğinin görüldüğünü kaydederken, “Anlaşılıyor ki Saray İktidarı sulama yönetiminde sulama kooperatiflerini gözden çıkarmış” diye konuştu.  Özgür Ceylan, resmi belgeli kuyu sayısının 400 bine yaşlaştığını belirtirken, “Maalesef bu sayıdan  daha fazla kaçak kuyu olduğu tahmin ediliyor” dedi. Özgür Ceylan yer altı suyuyla sulanan arazinin toplam 1,6 milyon hektara ulaştığını ve emniyetli işletme rezervinin yüzde 93’ünün tahsis edildiğini belirtirken, “Yapılan tahsislerin fiili çekim kontrolü yoktur, kaynak – kullanım su bütçesi hesabı yoktur ve yer altı suyu sulama yönetiminde katılımcı su yönetimi anlayışından hızla uzaklaşılmaktadır, su ve gıda güvencemiz ortadan kalkmaktadır dedi.’’

Sulama Yönetimi Anlayışı Değişmeli CHP Çanakkale Milletvekili Özgür Ceylan, rakamların ışığında yapılması gereken ilk işin sulama yönetiminin şeffaf ve katılımcı bir anlayışa taşınması gerektiğini ifade ederken, “Bunun için sulama birliklerinin ve sulama kooperatiflerinin kurumsal ve ekonomik sorunları hızla çözüme ulaştırılmalıdır.  Kaçak kuyular tespit edilip kapatılmalıdır. Bununla birlikte çiftçimizi de mağdur etmeyecek şekilde yer altı suyu kullanımı ölçüm sistemleri tüm havzalardaki kuyulara hızla yaygınlaştırılmalıdır, Yer altı suyu rezervlerimiz uzaktan algılama kullanarak uydudan takip sistemi ile takip edilmelidir.” diye konuştu. Özgür Ceylan, yer altı sularının kurak dönemler için en değerli su rezervi ve en stratejik doğal kaynağımız olduğunu belirtirken, “Sayın Bakanın itirafları da bize gösteriyor ki, yer altı sularımız kırmızı alarm veriyor dedi.’’